Zo waar: nieuw perspectief voor de media

(CC bron: C.A.D.Schjelderup)

Een visie op de maatschappelijke en economische waarde van mediabedrijven

Ratelende drukpersen zijn naar de achtergrond verdwenen en in de beeldvorming vervangen door zoemende servers. Wat blijft is de drift tot waarheidsvinding en -duiding bij de media, die nog steeds inspeelt op een reële en permanente behoefte. We verwachten van de sector transparante informatie voor het maken van keuzes. Niet alleen voor de eigen omgeving en de korte termijn, ook op meso- en macroniveau voor de continuïteit van de samenleving. De media zijn bezig die rol te verkwanselen, terwijl het belang ervan toeneemt.

Fairtrade media

Met groeiende concurrentie van gratis (online) media en dalende budgetten, is het hoog tijd voor een creatieve koerswijziging. Nadat in het bedrijfsleven Business Process Redesign is gepreekt en weer ter ziele ging, bij de overheid werd gesproken van Reinventing Government, is in de mediasector een fundamentele reflectie uitgebleven. In dit blog wil ik de vraag beantwoorden wat nodig is om de media in minder turbulent vaarwater te brengen, zodat de hectiek van alledag draait om deadlines en niet om scoringsdrift. Waarom is er eigenlijk geen fairtrade keurmerk voor de media, zodat je als gebruiker kunt kiezen voor een leverancier die zorgvuldig opereert?

Verloren waarheidsvinding

Symptomen van de noodzaak tot verandering zijn legio:

• de opkomst van populistische partijen, waar media vaak
  

  

  Chaos en verwarring.

  met dedain over berichtten, is mede gestimuleerd door hun overmatige aandacht
• de voorgenomen lawaaidemonstratie tijdens de dodenherdenking op 4 mei toonde zelfs aan dat een heel klein groepje dagenlang in het nieuws kan zijn met een dwaas plan
• wanneer blijkt dat musicus Dotan het publiek heeft belazerd, wordt daar uit kringen rond de media schouderophalend op gereageerd: volgens dj Patrick Kicken is er niks mis mee en Youri Albrecht zegt verbaasd te zijn over de ophef
• columnist Bas Heijne schetste in zijn documentaireserie Onbehagen dat onjuistheden, ook in reguliere media, leiden tot collectieve frustraties
• Catharine Viner, hoofdredacteur van The Guardian schreef over de uitslag van het referendum over de Brexit: “Als feiten niet werken, het publiek de media niet vertrouwt en iedereen in zijn eigen waarheid gelooft, kunnen de gevolgen verwoestend zijn” (bron: Persinnovatie)
• marketeer Tadek Solarz zei op Marketingfacts: “Vertrouwen in de media is een fundament onder het systeem”. Hij vindt dat 'de Chinese muur tussen journalistiek en commercie' moet worden herbouwd
• directeur Kim Putters van het SCP, de meest gezaghebbende maatschappelijk onderzoeker, pleitte in een interview met Villamedia voor nuancering en transparantie
• voormalig ombudsman Alex Brenninkmeijer zei bij Buitenhof: 'Mijn grootste bezorgdheid is de versmelting van de media en het politieke. De kritische functie van de media neemt af en de politiek voelt niet meer de kritische prikkel van de media in zich'. In dezelfde uitzending zei hij dat waarheidsvinding steeds meer verloren gaat
• mogelijk was het scoringsdrift van journalisten die ertoe leidde dat twee kranten de uitslag van een onderzoek brachten voordat het was begonnen. (bron: Nieuwscheckers)
• Weg met de journalistiek is een stuk van NIOD-directeur Frank van Vree in De Groene, met een verwijzing naar een stuk van Jaap Stronks in De Nieuwe Reporter waarin vooral wordt geklaagd
  hoe vaak hoor je niet zeggen 'ik vertrouwde blindelings op de media tot ik zelf feitenkennis had van een onderwerp in het nieuws en ik schrok van het aantal onjuistheden'?
• ligt dit allemaal aan andere oorzaken dan de journalistiek? Volgens Joris Luyendijk hebben de media een eigen verantwoordelijkheid.
  
  

De simpele verdeling tussen hulpeloos slachtoffer,
goedwillende redder, en oordelende aanklager voldoet niet meer.
(bron dramadriehoek van TA Academie).

Slachtoffers, redders en een dader

Zolang media de pretentie willen waarmaken dat ze aan waarheidsvinding doen hebben ze de verantwoordelijkheid om het kaf van het feitelijke koren te scheiden. En ook om helder aan te geven in hoeverre dat lukt. Dat lijkt geen prioriteit meer te hebben want het publiek moet worden voorzien van de simpele waarheden met een emotionele lading. Dat trekt aandacht, zo wordt de wereld een schimmenspel binnen de dramadriehoek met slachtoffers, redders, aanklagers en ergens een boze dader. 

Memogate was storm in glas water

Een recent voorbeeld is de rel memogate over documenten rond de afschaffing van de dividendbelasting. De coalitie dacht het bestaan van deze documenten te kunnen ontkennen, in de rol van slachtoffer van een misverstand. De oppositie deed de aanklacht onvolledig te zijn geïnformeerd en de media brachten als redder dagenlang nieuws over de wederzijdse verwijten, alsof het publiek daarbij gebaat was. Dus was het weer een storm in een glas water waarvan veel schande werd gesproken en niets geleerd. 

Verslaafd aan vertedering en verontwaardiging

Door nepnieuws en eigen slordigheid daalt het vertrouwenin de media.

Ook al is de journalistiek onderdeel van het probleem, daarmee is niet gezegd dat het allemaal de schuld is van de media. De breinen van het publiek zijn verslaafd aan vertedering en verontwaardiging. Omdat de media zelf niet geneigd lijken een oplossing te vinden weet helaas niemand meer weet wat waarheid is. Vernieuwing blijft steken in technologische aanpassingen, niet in reflectie op de cultuur van het vak. Dat roept twijfels op over de waarde van alle berichten in de media. Dus inclusief klimaateffect, aandelenkoersen, politieke strubbelingen en verkeersveiligheid. Er worden dus kansen gemist om de realiteit te laten doordringen. De noodzaak voor reflectie is veel breder dan alleen een buitenlands staatshoofd dat aanpersbreidel doet.

Macht en compassie in de media

Omdat de berichtgeving regelmatig slordigheden en willekeur vertoont, lijkt het erop dat de media niet overweg kunnen met de eigen machtspositie. Voor wie beweert dat media geen macht hebben: ontkennen van de eigen machtspositie is volgens De logica van de macht van Mauk Mulder een frequente uitlating van machtigen. Andere kenmerken zijn:

• zeggen dat je geen macht nastreeft
• de neiging de eigen machtspositie voortdurend te versterken, vooral wanneer deze al sterk is
• niet aanspreekbaar zijn op de wijze waarop macht wordt uitgeoefend, blijkbaar niet beseffende dat dit voor draagvlak van de eigen machtspositie positief werkt
• een obsessieve neiging machtsgebruik te rechtvaardigen door het noemen nobele principes.

Fenomenen die ik zelf waarneem rond macht:

• drang tot impulsieve overschrijding van normen, in de illusie dat dit niet opvalt
• ontkennen van signalen dat de omgeving verandert waardoor de machtspositie verschuift
• voorliefde om achter de schermen (zogenaamd onzichtbaar voor de massa) contact te hebben met anderen die macht uitoefenen.

Brug tussen macht en compassie

Hoe oogt de brug tussen macht en compassie?

Macht en compassie lijken niet verenigbaar en toch is de journalistiek het vakgebied dat bij uitstek een brug kan slaan tussen 'the best of both worlds'. Omdat ze in aanraking komen met macht, omdat empathie als basis voor compassie onmisbaar is om je lezers te bereiken en omdat media een cruciale rol spelen in wat we beschaving noemen. 

Gaat alles fout?

Natuurlijk niet, in de berichtgeving zitten nog steeds juwelen vol relevantie en evenwicht. Zoals over de bonnetjes van Opstelten (Nieuwsuur), de financiering van moskeeën (Nieuwsuur en NRC), de domme leugen van Zijlstra (Volkskrant) en natuurlijk de talloze onthullingen van Follow The Money. Zonder hard nieuws, maar ook een mooi voorbeeld is de serie Typisch (BNNVARA en EO) die het dagelijks leven toont waarbij iedereen van hoog tot laag en van links tot rechts een plekje krijgt onder de zon. 

Een SWOT van de media

Voordat ik met oplossingen kom duik ik in de achtergronden met een SWOT, een overzicht van de sterkten, zwakten, kansen en bedreigingen van de media. Het zijn indrukken die ik heb opgedaan aan diverse kanten van de mediatafel. In de loop der jaren heb ik gemerkt dat de meeste punten worden gedeeld door anderen, dus als het gaat om onjuiste indrukken, is er in elk geval een reputatieprobleem.

Sterkten

• kapitaal, veel mediaconcerns hebben genoeg budget om te kunnen investeren in innovaties
• knowhow, een grote dosis kennis, kunde en routine in de afhandeling van nieuwsprocessen
• een sterke maatschappelijke gedrevenheid, veel journalisten hebben diep van binnen nog altijd hoop op vrede en rechtvaardigheid, ook al wordt dat door sommigen links genoemd
• veel kennis rond besluitvorming en uitoefening van macht, die van grote waarde zijn om te zorgen voor betere besluiten en een evenwichtig gebruik van macht
• een gigantisch raderwerk met informatie van over de hele wereld.

Zwakten

• geen realistisch beeld van de eigen zwakten en bedreigingen: soms ontkenning, soms paniek
• cynisme is een ongeschreven wet van het vak. Enerzijds begrijpelijk door wat journalisten meekrijgen van beleidskeuzes bij overheden en bedrijven, die vaak meer berusten op prestige, toeval en eigenbelang dan op de officiële superlatieven. Gevolg is pessimisme over positieve ontwikkelingen en bedoelingen die er ook zijn in de samenleving en een excuus voor voor eigen onzorgvuldigheid
• een cultuur waar bemoeienis van buiten niet wordt geduld: journalisten vinden dat ze het functioneren van iedereen mogen beoordelen, ongeacht diens vakgebied, en dat niemand uit een ander vak hun functioneren mag beoordelen
• het imago dat negatieve kant altijd prevaleert boven positieve kant. 'Goed nieuws is geen nieuws', terwijl iedere lezer, kijker en luisteraar ook wel eens behoefte heeft aan perspectief, een uitweg uit de warrige ontwikkelingen op de wereld
• het imago dat incidenten met emotie veel belangrijker zijn dan trage effecten, ook al zijn die veel desastreuzer
• snakkend naar de fopspeen van nepnieuws van de oude stempel: proefballonnen die worden opgelaten om de publieke opinie rijp te maken of te ontregelen. Zo wordt de doelgroep willens en wetens in de maling genomen, want het is toch een primeur waar je mee scoort
• alarmerend vond ik de uitslag van een door ING gedaan onderzoek dat journalisten de betrouwbaarheid van sociale media hoog aanslaan. Het is me nog altijd niet duidelijk of hier sprake is van luiheid of naïviteit … of misschien wel zoveel routine dat de selectie op betrouwbaarheid heel snel plaatsvindt

  

  In een nutsbedrijf worden economische en maatschappelijke
  waarde gecombineerd.

Kansen

• toenemende tijdsdruk bij lezers die alles sneller willen, niet alleen actueler maar ook met een efficiënter gebruik van tijd voor lezen, kijken en luisteren. Misschien profiteren bloggers hiervan omdat ze soms door hun specialisme heel snel de feiten op een rij kunnen zetten, uiteindelijk zal het de professionele journalist zijn die allerlei innovaties kent, overziet en beheerst om nieuws steeds meer op maat te produceren. Volgens het spreekwoord 'tijd is geld', kan dit ook in economische waarde worden uitgedrukt
• nu is het moment: er doet zich een enorme uitdaging voor om met alle collega's in dit tijdsgewricht de journalistiek naar een nieuwe fase te dragen.

Bedreigingen

• de media voelen de hete adem in de nek: bloggers, gratis media en producenten van nepnieuws die veel aandacht wegkapen, waarbij kwaliteit en duidelijkheid steeds meer verloren gaan. De strijd lijkt te worden gevoerd op het vlak van efficiency en emoties, alsof bloggers en makers van nepnieuws op deze fronten verslagen kunnen worden. Als David de strijd met Goliath vanuit spierkracht zou zijn aangegaan, had hij nooit gewonnen
• 

  er is een toenemende indruk bij het publiek dat de pers de relatie met bronnen veel interessanter vindt dat die met lezers, kijkers en luisteraars. Dat is bij het complexe machtsgremium van parlementaire journalistiek nog enigszins te begrijpen, maar het leidde er bijvoorbeeld ook toe dat dopinggebruik in het wielrennen jarenlang ongemoeid werd gelaten terwijl de media er met de neus bovenop zaten
• het functioneren van mediabedrijven wordt op dezelfde manier beoordeeld als dat van fabrikanten van sigaretten en wapens. Omdat betrouwbare informatie zo belangrijk is voor de publieke opinie is de maatschappelijke rol van de media vergelijkbaar met die van een nutsbedrijf. Dus is een businessmodel nodig dat daarvoor ruimte biedt.

 

 Richting van oplossingen

De mediasector heeft een cultuur waarin het niet gewenst is te kijken naar de eigen verantwoordelijkheid bij het in stand houden van de genoemde zwakten. Daar mag begrip voor gevraagd worden, zoals het moeilijk is voor een vis om water te zien en toch is het hoog tijd en ook in het belang van de sector zelf om oplossingen te vinden. Daarvoor ga ik uit van de thema's: zingeving, inclusiviteit, transparantie, empathie en balans.

• er is een gebrek aan zingeving wanneer heel relevante informatie die met veel zorg is samengesteld door betrokkenen niet wordt opgepakt. Of er treedt wel een minister af, maar de gewraakte praktijken gaan gewoon door. Er moet dus worden gezocht naar instrumenten om de relevantie voor individuen, organisaties en de samenleving beter zichtbaar te maken.
• inclusiviteit gaat voor mij verder dan het boek Inclusieve journalistiek suggereert, dat gaat alleen over de positie van moslims in de berichtgeving. Ook hindoes, boeddhisten en atheïsten vinden soms dat ze bekaaid af komen. Net als automobilisten, treinforenzen, geitenhoeders en luizenmoeders hebben ze het recht te worden gehoord. Daarnaast zijn er bij ieder onderwerp, nog veel meer stakeholders betrokken wiens beleving relevant is. En verder heeft iedereen meerdere petten op, het lijkt me heel verstikkend dat moslims steeds in de rol van moslims worden geplaatst en nauwelijks in die van huisvader, consultant of docent
• transparantie betekent dat de media altijd bereid zijn verantwoording af te leggen over hun werkwijze. Dit is een vorm van consistentie: als je anderen aanspreekt op hun mate van transparantie moet je zelf het goede voorbeeld geven. Daarnaast is systematische transparantie een belangrijke asset van professionele journalistiek die ook economisch waardevol is
• vaststelling van de waarde van mediaproducten moet gebeuren vanuit empathie. Bijvoorbeeld bij een doelgroep die veel behoefte heeft aan storytelling wordt dat in de berichtgeving verwerkt, zolang duidelijk is dat dit niet ten koste gaat van de belangrijke feiten
• balans. Bij iedere journalistieke productie mag evenwicht worden gevraagd tussen verschillende aspecten. Niet alleen de bevolkingsgroepen of andere stakeholders, ook moet worden gelet op balans tussen korte en lange termijn, ratio en emotie, inzet en resultaat, praktijk en principe, positief en negatief.

Stappen naar oplossingen

• minder cynisme door meer empathie en optimisme. Een mooie reportage traint de empathiespier, volgens Frank Westerman bij Persinnovatie. Ik denk dat het in veel meer genres mogelijk is om verschillende belevingen als gelijkwaardig te behandelen en daarmee de onderlinge empathie van verschillende betrokkenen te stimuleren. Zie ook deze in een ziekenhuis gemaakte video.
  Journalisten zijn geneigd in te spelen op emoties met een negatief kantje (goed nieuws is geen nieuws), zoals sommige marketeers gefixeerd zijn op angst, hebzucht of schuld. Het lijkt me beschaafd om ook andere behoeften en emoties hierbij te betrekken, zoals ontplooiing en loyaliteit. Ook geheugendeskundige Tony Buzan heeft met zijn Smashin' Scope een overzicht van aspecten met impact waarvan er in iedere publicatie een of enkele kunnen worden meegenomen voor meer nuancering met dezelfde aandacht.
  Positieve en negatieve elementen moeten in evenwicht zijn, het is niet nodig dat journalisten met elkaar rivaliteit voelen wie de eerste adder onder het gras heeft gezien. Alom ter wereld wordt heldendom bedreven, vrede gezocht en zorg verleend. Toch zijn er maar weinig media die zich hierop laten voorstaan, zoals The Optimist en Nieuws van de vooruitgang. Uiteraard is het niet de bedoeling zand in de lezersogen te strooien, eenzijdig optimisme is net zo ongewenst als eenzijdig pessimisme
• de eisen aan waarheidsvinding worden steeds hoger. Bijvoorbeeld als politici elkaar verwijten te liegen over migratie of mestoverschot. Bovendien is het technisch mogelijk om audio en video zodanig te monteren dat het lijkt alsof iemand uitspraken doet die helemaal niet zijn gedaan (zogenaamde nepvideo's of deep fake). Zoals tolken en vertalers worden beëdigd, zo is ook denkbaar is dat dit gebeurt bij journalisten. Opnames van beëdigde journalisten zijn daarmee geschikt om uit te citeren of te monteren voor journalisten die niet zelf bij de opname aanwezig waren
• sinds jaar en dag lopen er bij grote bedrijven accountants rond die audits doen naar de financiële gang van zaken. Het is tijd voor journalistieke accountants die steekproefsgewijs en in volstrekte vertrouwelijkheid onderzoeken of mediabedrijven zorgvuldig opereren. Verder wordt de audit alleen gebruikt om data te verzamelen: oplage, pageviews, aantal reacties, aantal likes, scores voor relevantie en geloofwaardigheid

• 

  De mediasector gaat het goede voorbeeld geven
  met verifieerbare transparantie.

  vanuit dit principe mag van alle bedrijven en organisaties worden gevraagd dat ze over alle beleidsterreinen met maatschappelijke impact openheid geven. Minimaal geldt dit voor de terreinen hr, arbo, milieu, communicatie. Dus ook hiervoor komen er auditors, hun bevindingen zijn in principe vertrouwelijk. Afhankelijk van de ernst van eventuele misstanden worden toezichthouders op de hoogte gebracht en daarna ook mediabedrijven, zodat beide sectoren hun rol als waakhond kunnen vervullen
• mediabedrijven worden voortaan gerekend tot de nutsbedrijven, zoals leveranciers van water en energie. Hiermee wordt hun maatschappelijke waarde erkend en krijgen ze ruimte en tijd om deze rol goed te vervullen. (er is trouwens veel voor te zeggen dat ook dienstverleners op het gebied van geldverkeer, zorg en medicijnen tot de nutsbedrijven behoren)
• zolang het traject van audits nog niet gerealiseerd is komt er een keurmerk voor de mediasector waarmee bedrijven zich vrijwillig onderwerpen aan regels voor zorgvuldigheid die ook gecontroleerd worden
• alle media publiceren in de eerste week van iedere maand hun top 5 van leerervaringen in de afgelopen maand: om welke berichten gaat het, wat ging er mis en wat gebeurt er de volgende keer anders?
• transparantie komt tot uiting in het vastleggen van de aanleiding tot het onderwerp, de invalshoek, de werkwijze, de bevindingen en de gemaakte keuzes bij de uitvoering van het plan. Deze informatie is zinvol voor het publiek en wordt dus ter beschikking gesteld
• zingeving als richtsnoer voor journalistiek werk. Ik ken de parlementaire journalistiek niet van dichtbij, ik denk dat ik me niet op mijn gemak zou voelen als de relatie met mijn bronnen belangrijker zou zijn dan die met mijn lezers. En als de voorspelbaarheid zo hoog is: wat ik als spektakel probeer te brengen, heeft de amusementswaarde van een nachtkaars. Daarom denk ik dat er gekeken moet worden naar nieuwe manieren zingeving voor journalistiek werk. Het gaat dan om het verifieerbaar beantwoorden van vragen als: heeft een journalistieke publicatie bijgedragen aan een grotere transparantie, een beter besluit en meer draagvlak?
• ieder onderwerp krijgt een plek in een groter project. Het wordt daarmee mogelijk om over dat onderwerp niet alleen het laatste nieuws te vinden, wat nu moeiteloos lukt, maar ook de actuele stand van zaken rond vergeten onderwerpen. Het kan zijn dat ik wil weten hoe het staat in Nepal omdat er op vakantie wil of een bedrijf wil vestigen. Misschien wil ik weten of de gemoederen in de Zaanse wijk Poelenburg al bedaard zijn. Voor deze informatie wil ik niet afhankelijk zijn van belanghebbende partijen of hobbyisten, maar van professionele media. Terugkomen op vergeten onderwerpen gebeurt al in bescheiden mate bij de Kassa Belbus, Opsporing verzocht en Rijdende Rechter Wordt Vervolgd. Dat de media ook in dit opzicht kansen laten liggen wordt aangetoond door het interview op de website van Stimuleringsfonds voor de Journalistiek met nieuwsbriefmaker Sham Jaff
  
• een journalistieke versie van de kruissteek. Parallel aan het vorige punt van de vergeten onderwerpen is het gewenst dat lezers de beschikking krijgen over het chronologische verloop van onderwerpen per mediabedrijf en per dag voor verschillende media. Ook voor de media zelf is het heel interessant om te zien hoe de berichtgeving in de loop der dagen of weken verloopt, hoe aspecten die gister volop in discussie warn vandaag ontbreken, hoe feiten anders blijken te liggen en hoe de feitelijke observatie van diverse media kan verschillen
• enkele simpel aandoende en tegelijk heel praktisch bruikbare tips geeft Frits van Exter in zijn blog op de website van de Raad voor de Journalistiek. Interessant is ook dat hij de cultuur van het vak als een belangrijk element noemt.

 

Experimenten

• momenteel zijn mediaombudsmannen een belangrijk onderdeel van het streven naar zorgvuldigheid. Laten we eerst evalueren of deze aanpak goed heeft gewerkt. Na de zoveelste uitspraak die meer lijkt op een politiek compromis dan een wijs oordeel, wordt het daar tijd voor. Werkt het systeem goed? Is het werkelijk onafhankelijk? Voelen klagers zich gehoord? Is het een goed alternatief voor het omslachtige traject van een klacht bij Raad voor de Journalistiek?
• om de onafhankelijkheid van media te garanderen moet er een nieuw businessmodel worden ontwikkeld. Naast directe inkomsten afkomstig van losse verkoop, abonnementen en advertenties moet een fors deel van de inkomsten worden gebaseerd op scores als: pageviews, verwijzingen op sociale media en inkomende links vanaf websites,
• daarnaast is denkbaar dat de budgetverdeling ook plaatsvindt op basis van verkiezingen. Uitgangspunt is dat er geen campagne wordt gevoerd. Daarom is het gewenst dat wie wil stemmen bij deze verkiezingen zich inschrijft en dan jaarlijks een uitnodiging om te stemmen ontvangt. De verkiezingen vinden permanent plaats, er is dus geen dag waarop de uitslag bekend wordt, de uitslag is een voortschrijdend proces. Daarnaast is de vraag bij de stemming niet naar het meest favoriete medium, maar naar de gewenste verdeling van het budget
• ter voorkoming van het zogenaamde bubbeleffect kunnen lezers online instellen bij ieder accounts op sociale media in welke onderwerpen ze geïnteresseerd zijn en over welke opvattingen ze graag berichten krijgen. Plus: de mate waarin ze ook berichten wensen te zien die hierbuiten vallen en hoever deze van de gewenste opvatting verwijderd mogen zijn. Deze score wordt op de profielpagina geplaatst zodat iedereen kan zien in hoeverre de betreffende persoon open staat voor nieuws van buiten de eigen comfortzone. Uiteraard is dit een proef, mocht het niet werken dan verzinnen we wat anders
• de duiding die een artikel biedt kan worden verbeterd door principes op het gebied van blockchain. Zet bij onderwerpen met grote maatschappelijke impact de gemelde feiten in een kader op een rij te. Noem de basisvraag van het artikel en geef aan in hoeverre de gemelde feiten deze bevestigen of ontkennen. Daarnaast kan worden aangegeven in in hoeverre de feiten zeker zijn of dat ze nog onderhevig zijn aan discussie of interpretatie. De toelichting op deze weging gebeurt met links naar eerdere artikelen waardoor er een netwerk van informatiebakens ontstaat. Bijvoorbeeld dit artikel in De Telegraaf over een uitspraak van Lance Armstrong dat de bestrijding van doping doorslaat. Omdat het systeem nog op gang moet komen zijn de cijfers in dit kader schattingen en ontbreken de links naar onderbouwende informatie.

Juistheid en relevantie van het voorstel van Lance Armstrong om doping in wielrennen met rust te laten.

Trends

Ik denk dat nieuwe ideeën nodig zijn om de media een nieuwe toekomst te geven. Als het die kant op gaat zal dat ook van de journalistiek nieuwe competenties vragen, zoals:

• overzicht, de samenhang tussen de diverse aspecten en betrokkenen bij een onderwerp, causaal/rationeel en qua beleving/emotioneel
• waarheidsvinding: de belangrijkste economische waarde van een journalistiek product is dat zuivere en relevante informatie wordt gegeven, ook als sprake is van een belangencomplex dat aandringt op vervormingen
• besef dat je besluitvorming faciliteert met grote maatschappelijke gevolgen, wat vraagt om zorgvuldigheid
• beoordelingsvermogen: om evenwicht te bewaren tussen verschillende aspecten van het nieuws (bijvoorbeeld kansen en bedreigingen) is het van belang de relevantie ervan voor de lezer te beoordelen zodat een gebalanceerde beeldvorming ontstaat
• bereidheid duidelijk te zijn over de mate van zekerheid van de gemelde feiten
• bewustzijn hoe de informatie zich verhoudt tot wat gister werd geschreven. Zuiver hiermee omgaan vergt integriteit en zorgvuldigheid, kwaliteiten die bij uitstek kunnen worden ontwikkeld en bewaakt in een professionele omgeving waarin het nieuws systematisch wordt behandeld. Dat is een bijzondere asset waarmee professionele nieuwsorganisaties zich kunnen onderscheiden van de bloggers die weliswaar inhoudelijk sterk en gedreven zijn maar niet genoeg routine hebben om nieuws zodanig af te handelen dat de meest relevante informatie het eerst wordt gezien.

  

  Door gebruik te maken van sterkten en kansen verbetert de
  economische positie van de media en hun belangrijkste kenmerk:
  geloofwaardigheid.

Belanghebbenden

In hoeverre komt de realisatie van deze visie tegemoet aan de behoeften en belangen van de diverse stakeholders van de media? Een korte opsomming:

• lezers, kijkers en luisteraars gebruiken media in het vertrouwen juist te worden geïnformeerd en dus in staat te zijn tot het maken van keuzes in hun leven als burger, consument, medewerker ea
• journalisten weten dat ze door hun werk hun klanten een nieuwsbeleving geven die inhoudelijk waardevol is en waar ze zowel trots op mogen zijn als aanspreekbaar. Andere medewerkers weten dat ze op de achtergrond dit faciliteren
• directies van mediabedrijven weten dat ze aan het roer staan van een nutsbedrijf dat niet alleen economisch goed rendeert, maar ook maatschappelijk relevant is
• toeleveranciers weten dat ze als klant een bedrijf hebben in een sector die veel continuïteit heeft en daardoor langdurig economische zekerheid geeft
• geïnterviewden weten dat ze een eerlijke kans hebben hun verhaal te doen dat op een zorgvuldige, professionele manier wordt verwerkt tot een publicatie
• anderen die in een artikel niet persoonlijk worden genoemd (bijvoorbeeld gedupeerden van een malafide bedrijf) weten dat publiciteit de kans op een goede afloop vergroot.

Haalbaarheid

Natuurlijk is er in de journalistiek nog genoeg cynisme over om al deze ideeën terzijde te schuiven
als onhaalbaar, onrealistisch, ongewenst en onzalig. Kernvraag is wat mij betreft: hoe kunnen de media hun maatschappelijke (nuts)functie waarmaken en economisch rendabel blijven te midden van gratis media en groeiend wantrouwen? Als u een ander probleem ziet of andere oplossingen ga ik graag met u in gesprek.