Fenomenen rond nepnieuws over schandalen als Obamagate en Pizzagate
 |
|
Ook tijdens de Franse revolutie was er
een oproerige sfeer, zoals op dit schilderij van Eugene Delacroix.
Het verbeeldt de vrijheid in de persoon van Marianne, het nationale symbool van
Frankrijk, die de revolutionairen aanvoert.
|
De stofwolken rond het Capitool zijn neergedaald, na de bestorming van 6
januari. Bedaard zijn de gemoederen nog niet. In diverse Europese
landen hebben coronamaatregelen tot rellen geleid. Beschuldigingen van
leugens vliegen over en weer, terwijl feiten op losse schroeven worden
gezet. Hoeveel opstanden komen er nog voordat we het weer over
argumenten hebben? Hoe keert de wal het schip of zal het omgekeerd zijn?
Crises rond vertrouwen
De
frequentie van mondiale crises groeit. Na de beurskrach van 1929 kwam
die van 1987, waarin de aandelenkoersen wederom kelderden. Tijdens de
kredietcrisis van 2008 ontdekten we dat een adequaat geldsysteem berust
op vertrouwen. Bij de coronacrisis van 2020 gaat het natuurlijk om
gezondheid, maar toch ook om vertrouwen in overheid, media en medische
sector. Terwijl deze crisis volop gaande is zijn er tekenen van een
informatiecrisis. De maatschappelijke discussie gaat niet meer over
meningen, maar over de feiten waarop we die baseren. In dit blog
inventariseer ik wat er bekend is over twee cases: de schandalen
Obamagate en Pizzagate, waarin de feiten en de samenhang zo helder zijn
als een kluwe raffia.
Pak slaag voor een plan
Het
lijkt erop dat het raffinement om te manipuleren en de technische
mogelijkheden om nieuws te faken (zie bijvoorbeeld Tegenlicht 7 maart),
bepalend zijn voor de commotie. In werkelijkheid is er een factor die
deze ontwikkeling aandrijft: woede. Alleen vanuit die emotie kunnen deze
berichten worden geliked en gedeeld. Symptomen daarvan waren in
Nederland al zichtbaar in de referenda vanaf de jaren 90, waarvan de
uitslag steeds dwars tegen de officiële koers inging. Zo kregen tegenstanders van de aanleg van een nieuwe metrolijn in Amsterdam in veel opzichten gelijk, maar niet hun zin: de aanleg ging gewoon door. Ook bij
het referendum over het verdrag tussen Oekraïne en de EU kregen de
overheidsplannen een pak slaag. Voor organisator Geen peil was de
campagne een succes, maar dat werd opzij geschoven toen het verdrag een
inlegvel kreeg met een een mooie redenering.
 |
Poster van Geen Peil uit 2016.
|
Arrogantie ontkent gevaar
Bij
burgers ontstaat zo de indruk dat wie geld of mooie woorden gebruikt,
overal mee wegkomt. Dit veroorzaakt onmacht en woede die zich
kanaliseert in een stem op politieke partijen die beloven wantoestanden
aan te pakken, uit naam van het volk. Het mooie vooruitzicht is dat zo
de arrogantie van de macht wordt gesaboteerd. Omdat arrogantie vaak
leidt tot ontkenning van gevaar, beseffen machthebbers niet dat zij de
weerstand tegen hun eigen beleid blijven voeden. Helaas voor de
strijders voor het volk is denkbaar dat zij zelf ook verslaafd raken aan
de roes van arrogantie. Daarmee zouden zij veel verwarring stichten bij
hun aanhang.
(bron afbeelding: Michael
Schüller via Pixabay)
Obamagate in alle kranten
Een
boegbeeld van deze strijders is de Amerikaanse ex-president Donald
Trump. Zes maanden voor de verkiezingen van 2020 introduceerde hij
tijdens een persconferentie het begrip Obamagate: een complot om Trumps
presidentschap te ondermijnen. Dit zou de grootste politieke misdaad
vormen in de Amerikaanse geschiedenis. Toen een journalist vroeg wat er
aan de hand was, luidde het antwoord van Trump dat dit in bijna alle
kranten had gestaan. De media die hij vaak beschuldigde van nepnieuws,
hadden er dus aandacht aan besteed.
Afluisteren Obama
Het
is nooit bekend geworden om welke publicaties het zou gaan. Een artikel in het AD beschrijft de feiten, voor zover bekend: het afluisteren van
ex-veiligheidsadviseur Michael Flynn door Obama. Ook de alternatieve
website De Blauwe Tijger haalt weinig feiten boven water. Ex-talkshowpresentator Robert Jensen negeert het onderwerp helemaal: Obamagate
ontbreekt in de onderwerpen van zijn podcasts, ook al noemt hij Trump
heel vaak. Het ziet ernaar uit dat Obamagate niet zo groot is geworden
als Trump verwachtte.
 |
De campagne van Robert Jensen voor zijn nieuwswebsite op de gevel van een opticiën op de Coolsingel in Rotterdam.
|
Pedo's in een pizzeria
Veel
bekender is het schandaal Pizzagate: in de kelder van een pizzeria in
New York zouden kinderen zijn geofferd en misbruikt. Het is denkbaar dat
Jeffrey Epstein daar Harvey Weinstein tegenkwam en dat ze iets hebben
bekokstoofd boven een bord spaghetti, terwijl achter een ander tafeltje
Michael Cohen en Roger Stone hoofdschuddend toekeken. Enerzijds is
vastgesteld dat de pizzeria geen kelder heeft, waardoor de grondslag van
het verhaal wegvalt. Al kan daar tegen ingebracht worden dat de kelder
niet ontbreekt, maar onzichtbaar is gemaakt. Wat de verdenking oproept
dat er van alles verborgen wordt gehouden.
Eerder kindermisbruik
Het
verhaal over kindermisbruik door tegenstanders is klassiek. Toen de
Romeinen Carthago wilden veroveren werd dit gerechtvaardigd door te
stellen dat de bewoners van deze stad kinderoffers brachten aan god Baäl. Door de eeuwen heen bleef kindermisbruik een schrikbeeld om
groepen in diskrediet te brengen. Zo riepen de nazi's dat joden zich hiermee bezighielden.
 |
|
In het schilderij 'Het offer van
Abraham' verbeeldt Rembrandt
een bijbelverhaal uit Genesis 22 over
Abraham
die dacht dat hij zijn zoon Isaac moest offeren.
|
Seks met varkens
Momenteel wordt seksueel misbruik toegeschreven aan een linkse elite in
VS, waarvan de Democratische partij en de filmindustrie van Hollywood
exponenten zijn. Gezegd kan worden dat de democraten intern eenmalig deze praktijken hebben toegepast. Als president bracht Lyndon Johnson in de
jaren zestig zijn tegenkandidaat binnen de partij in het nauw door te
zeggen dat hij seks had met varkens.
Pedoschandalen in Nederland
Over
premier Mark Rutte is beweerd dat hij deel uitmaakte van het pedonetwerk van Marc Dutroux,
dat was loos alarm. Ernstig waren de signalen die onderzoeksjournalisten van Argos
(Human VPRO) over pedoseksuele praktijken aan het licht hebben
gebracht. Er zijn volgens de makers opvallende overeenkomsten in de
locaties en in namen van daders die door slachtoffers onafhankelijk van
elkaar zijn genoemd.
 |
Redacteur Sanne Terlingen van Argos aan het woord over haar indrukken bij het maken van deze uitzending.
|
Aandacht voor ieders beleving
Er
moet snel duidelijkheid komen over wat zich heeft afgespeeld, iedereen
verlangt naar herstel van de rechtsorde. Uit compassie met de
slachtoffers is te hopen dat er serieuze aandacht komt voor hun verhaal,
in de rechtszaal en in alle soorten media. Om te vragen naar de
beleving van degenen die zelf nooit iets dergelijks hebben meegemaakt
heb ik een peiling gemaakt rond de thema's van dit blog. Na het invullen
krijg je de (voorlopige) uitslag te zien. Dank voor je medewerking.
Naschrift:
dit artikel bespreekt wat zich op macroniveau afspeelt in de
samenleving aan emoties rond schandalen, met name Obamagate en
Pizzagate. Het gelijktijdig uitgekomen blog Infocalyps: WERKELIJK (of) WAAR? behandelt wat we als individu hieraan kunnen doen.
Arrogantie ontkent gevaar 
Geen opmerkingen:
Een reactie posten